BlackBerry Z10 có được những cái mới từ thế giới smartphone hiện đại nhưng vẫn mang trong mình những rất nhiều tính năng nổi bật của những chiếc BlackBerry truyền thống. Tuy được ấp ủ khá lâu nhưng chắc là BlackBerry cần phải có thêm nhiều thời gian, tiền bạc cũng như cố gắng hơn nữa đểBB10 có thể cạnh tranh tốt hơn so với những chiếc iPhone hay những chiếc Android với thời gian tồn tại và tiềm lực mạnh mẽ trên thị trường. BlackBerry Z10 chỉ là một đại diện của BB10 và trong thời gian tới chắc chắn sẽ có nhiều thiết bị khác nữa sẽ được BlackBerry giới thiệu. Trong bài đánh giá này mình sẽ nói về BB10 qua trải nghiệm trên Z10 nhiều hơn là nói về chiếc máy Z10. Trong bài sẽ có những so sánh với BlackBerry cũ cũng như những chiếc điện thoại cao cấp khác để anh em dễ hình dung ra một bạn rất mới. Giao diện người dùng: Khi đi vào từng ứng dụng thì các ứng dụng trên BB10 không khác gì so với trên iOS hay Android, tuy nhiên giao diện cơ bản cũng như BB Hub sẽ làm chúng ta thay đổi nhiều về thao tác hàng ngày cũng như cách mà chúng ta thao tác cơ bản trên điện thoại màn hình cảm ứng. Người dùng mới sẽ cần một chút thời gian để làm quen với BB10 tương tự như trước đây chúng ta làm quen với BlackBerry. Nhưng quen rồi thì nó rất tuyệt vời và không kém phần thông minh so với những chiếc BlackBerry trước đây. Vuốt từ cạnh dưới lên để về Home - Từ trên xuống để vào Menu Cho dù điện thoại ở dạng đứng thẳng hay nằm ngang thì bạn nhớ đều vuốt từ hướng dưới lên. Và ở màn hình chính hay trong một số ứng dụng thì bạn vuốt từ trên xuống để vào menu. Ngoài ra phím menu còn có thể được kích hoạt bằng cách bấm vào biểu tượng 3 điểm thẳng hàng ở góc phải dưới màn hình hay nhấn lâu vào một đối tượng… tức là hệ thống menu trên BB10 sẽ tùy vào từng ngữ cảnh khác nhau và chúng ta sẽ phải làm quen với cái này. Sẽ khó hơn chút cho những người mới khi sử dụng BB10 nhưng với anh em đang dùng BlackBerry thì đó không phải là gì phức tạp. Việc mở màn hình mà không cần phải dùng đến phím cứng trên Z10 sẽ làm bạn tiết kiệm được rất nhiều thao tác trong quá trình sử dụng, một tiện ích nhỏ nhưng mang rất nhiều ý nghĩa giúp chiếc điện thoại của chúng ta thông minh hơn, phục vụ tốt hơn. BlackBerry Hub: thay đổi thói quen dùng các ứng dụng cơ bản. BB Hub là cố gắng lớn nhất của BlackBerry nhằm thay đổi theo hướng tích cực. BB Hub tổng hợp các ứng dụng cơ bản mà chúng ta hay dùng nhất trên điện thoại vào một khu vực dễ tiếp cận để từ đó chúng ta sẽ dễ dàng hơn trong việc theo dõi, cũng như sử dụng. Trình điện thoại, SMS, Facebook, Yahoo Chat, Email, BBM, Twitter… tất cả đều nằm trong BB Hub. Để tiếp cận BB Hub bạn chỉ cần trượt máy từ màn hình Home từ trái sang phải, ngay sau màn hình đa nhiệm. Ngoại trừ email là chỉ có trong BB Hub còn lại các ứng dụng khác như: gọi điện, tin nhắn, facebook, Yahoo chát, BBM, Twitter… đều có ứng dụng riêng. Chúng ta hoàn toàn có thể dùng các ứng dụng này một cách độc lập tương tự như trên iOS hay Android nhưng với BB Hub chúng ta có một cách khác để tiếp cận những ứng dụng này. Vài ngày qua mình đã gần như hoàn toàn dùng các ứng dụng thông qua BB Hub, lâu lâu mới chui ra ngoài chọn app Facebook để xem trang tin (News Feed). Nghĩa là thông tin từ các ứng dụng trong hub được đẩy đến chúng ta tích cực hơn so với các máy hiện tại là chúng ta chủ yếu đi vào và xem thông tin từ các ứng dụng khác nhau. Điểm khó khăn lớn của giao diện người dùng cũng như BB Hub, nhất là đối với anh em đang dùng iPhone hay Android là thay đổi thói quen, cử chỉ. Chúng ta thường có thói quen tìm cái hay cũ trên cái mới nên càng khó khăn hơn. Đây là khó khăn không chỉ của BB10 mà cả của Windows Phone. Tuy nhiên đối với những người mở hơn, thích cái mới hơn như mình thì việc thích nghi cái mới không có gì khó khăn. Bổn cũ soạn lại. Tuy BB10 khác rất nhiều so với những OS BB trước đây nhưng BlackBerry với bao năm kinh nghiệm đã không bỏ qua những ưu điểm của những OS cũ. Chúng ta có khá nhiều điều quen thuộc và mình xin liệt kê một số ra đây: Holster và đèn Notification: Mặc dù iPhone, iPad đã có chức năng tương tự Holster, Android có đèn Notification nhưng rõ ràng là khi cầm BB Z10 thì nó là chiếc cho mình cảm giác thoải mái nhất, dễ dàng nhất có lẽ công nghệ cũng như giải pháp mà BlackBerry ngâm cứu lâu năm rất phù hợp với người dùng. Và nhất là anh em đang dùng BB thì điều này thật tuyệt vời. Ngoài ra là những âm thanh thông báo rất nhẹ nhàng và Tinh Tế cũng như chấm đỏ báo hiệu thông báo mới trên ứng dụng. BBM, YIM: Khi mình chuyển từ BB qua dùng iPhone thì mình đã bỏ thói quen chát Yahoo với bạn bè hay đồng nghiệp. Lý do duy nhất là ứng dụng YIM trên iOS hay Android quá tệ ở phần hiển thị, khi lên iPhone 5 thì màn hình dài ra nên đỡ hơn. Tuy nhiên trên Z10 chát Yahoo rất thoải mái vì BB tự làm ứng dụng YIM chứ không phải do Yahoo làm. Còn BBM thì là ứng dụng chát của anh em dùng BlackBerry từ trước giờ, trên Z10 nó tuyệt hơn với khả năng BBM Voice cũng như Video. Giao diện Settings và kích thước font chữ hệ thống: Z10 có giao diện tuỳ chỉnh hệ thống với giao diện và các vị trí sắp xếp, tuỳ chọn gần giống như là trên các máy BlackBerry cũ, không hẳn đã hay nhưng rất quen thuộc. Một tiện ích khác mà anh em rất thích đó là chúng ta có thể chọn được kích thước của font chữ hệ thống giống như trên BB cũ, tuy nhiên chúng ta không còn được lựa chọn loại font chữ. Universal Search Chúng ta đã rất quen cái này khi dùng BB và nó vẫn còn đó trên Z10 và khả năng tìm kiếm là rất nhanh và rất dễ dàng để lựa chọn các nội dung cần tìm kiếm. Người ta bảo Google là trùm tìm kiếm nhưng Google Now trên Android mới không có cửa so với Universal Search trên BB10. Một điểm rất đơn giản và thông minh như là ngay khi chúng ta nhấn vào nút tìm kiếm thì việc tiếp theo là gõ nội dung vì bàn phím và con chuột đã sẵn sàng ở trong trường tìm kiếm. Trong khi mở Googel Now ra chúng ta phải nhấn vào trường tìm kiếm để gõ nội dung Bàn phím tuyệt vời: Chắc hẳn anh em đã nghe, xem nhiều về cái bàn phím cảm ứng trên BB10. Z10 có sẵn bộ gõ Tiếng Việt Telex chính chủ. Xin xác nhận với anh em nó là chiếc bàn phím cảm ứng tuyệt vời nhất hiện hay về khả năng nhấn đúng, nếu anh em không muốn các chế độ tự sửa chữ mà chỉ muốn gõ theo ý anh em thì bàn phím Z10 vừa nhỏ vừa đẹp lại rất chính xác trong khi những máy Android khác cần phải có màn hình rất lớn (ít nhất là từ 5") và cài đúng bộ gõ ngon thì mới có một bàn phím ngon. Còn so với bàn phím iPhone thì sẽ kém hơn chút vì iOS có hệ thống hoàn chỉnh để tự động sửa Tiếng Việt rất hay và nhanh. Nói chung anh em có thể tự hào và an tâm về bàn phím của Z10, thích đẹp và vui nhộn thì để mấy cái bay bay. Còn không thì tắt nó đi, nó vẫn rất hay. Anh em có thể xem thêm bài này: Chi tiết về bàn phím trên BlackBerry 10 Docs To Go: RIM đã mua cái này và bây giờ Z10 có nó. Mình thích cái đơn giản của Docts To Go. Anh em có thể yên tâm về khả năng xử lý, đọc các tài liệu văn phòng trên Z10 mà không cần phải cài thêm phần mềm nào khác. Up ROM khó khăn và không đồng nhất. Một trong những khó khăn mà anh dùng BlackBerry thường hay gặp đó là sự không thống nhất trong các phiên bản phần mềm giữa các nhà mạng khác nhau. Hiện một số nhà mạng đã được up lên hệ điều hành mới với rất nhiều cái hay nhưng mình thì vẫn phải dùng bản cũ. Có vẻ RIM vẫn chưa giải quyết được cái khúc mắc này. Ngay cả trên máy tình thì mình thấy có báo phần mềm mới nhưng chạy một lúc thì máy đứng im luôn với màn hình tối thui và đèn Notification đỏ kinh khủng. Nếu không quen, bình tĩnh thì bạn sẽ phải rất lo lắng vì Z10 đã thành gạch, rất may mà mình thấy lựa chọn khôi phục lại hệ điều hành và thậm chí là chúng ta có thể tháo pin ra trong khi làm điều đó… Việc up ROM có thể là thú vị với anh em thích vọc. Nhưng với mình hay với người dùng thì nó quá phức tạp người dùng cần được dùng cái gì đơn giản hơn, dễ dàng hơn và công sức của các lập trình viên bên BB nên được phổ biến cho mọi người dễ dàng hơn là đi theo nhà mạng. Chợ ứng dụng và cài ứng dụng: Nếu lôi số lượng ứng dụng hay ứng dụng hay ra so với iOS hay Android thì quá khó cho BB10 hay WP. Cả iOS và Android đều đã trải qua nhiều năm phát triển với số lượng máy khổng lồ trên thị trường. Trên BB10 thì chợ không chỉ không nhiều ứng dụng mà giao diện nhìn cũng khá bí và tối tối. BlackBerry cần làm cho cái chợ nhiều sáng sủa hơn và vui vẻ hơn nữa. Ngoài ra thì chúng ta có thể cài ứng dụng vào máy BB10 mà không cần phải chợ ứng dụng cũng như không cần phải jailbreak hay root máy. Chỉ cần một plugin trên trình duyệt Chrome là mình có thể cài ứng dụng Photo X của anh Keeper với đuôi .bar. Bản đồ: Bản đồ trên BB10 dùng là bản đồ với dữ liệu của TomTom nên chúng ta sẽ thấy nội dung nó giống như trên bản đồ của Apple và ở Việt Nam thì dữ liệu bản đồ không ngon như của Nokia hay Google. So với BB cũ thì bản đồ ngon hơn nhiều, nhưng so với những bản đồ ngon hiện nay thì còn kém xa. Không cần BIS: Khi mình bỏ SIM vào chiếc Z10 này dùng thì sim mình là sim không BIS và mình có thể dùng đủ hết các dịch vụ trên BB10: BBM, Email, Chát Yahoo, Facebook, trình duyệt… và cả các tiện ích hay như Voice BBM, Video BBM… BIS từng là cái rất hay của BB nhưng trong thời buổi hiện tại nó lại quá phức tạp cho người dùng bình thường. Mình không quan tâm đến cách mà BlackBerry dùng để truyền tải thông tin giữa máy và mạng mình chỉ quan tâm là gắn SIM vào, có 3G là dùng, có WiFi là dùng… Đó là về OS, giờ là về máy. Máy ảnh: Ngon Nếu bạn chỉ muốn chụp hình và up lên Facebook trong điều kiện sáng tốt thì có lẽ Z10 là chiếc máy ảnh tốt nhất hiện nay. Xét về hệ sinh thái xung quanh chiếc Camera như các ứng dụng, tùy chỉnh, HDR, chụp đêm, chống rung, panorama, Instagram, Flickr, Photosynth… thì rõ ràng là Z10 kém hẳn khi so với iPhone hay điện thoại Android. Tuy nhiên nếu điều kiện sáng tương đối tốt thì hình ra từ Z10 là rất tuyệt vời, rất trong, mịn, no màu. Mình thường phải dùng một phần mềm khác để làm cho hình trong hơn hoặc đậm hơn trước khi up lên Facebook nhưng với Z10 thì mình chỉ cần crop lại cho đúng khung hình ưng ý và up lên. Điểm mà mình không thích nhất ở camera của Z10 đó là không có tùy chọn tăng hay giảm sáng (EV+-) vì đôi lúc, nhất là lúc trời tối máy để chế độ chụp quá tối. Anh em có thể an tâm về camera của Z10 nó vượt xa rất nhiều so với những chiếc BlackBerry trước đây. Tuy nhiên để có tấm ảnh đẹp từ điện thoại hay bất cứ máy nào đều đòi hỏi anh em phải có ít kiến thức về chụp ảnh. Mình có bài hình chụp nhanh bởi BlackBerry Z10, anh em có thể xem thêm tại đây: Hình ảnh chụp bởi Camera trên BlackBerry Z10 Cảm ứng tốt: Nói ra câu trên hơi thừa nhưng rất nhiều người hỏi mình về cảm ứng trên Z10 có mượt như iPhone hay không. Câu trả lời là cảm ứng trên Z10 giống như trên hầu hết các điện thoại cao cấp khác có lẽ kém hơn chút so với iPhone với hệ điều hành mượt hay LG Optimus G với màn hình rất mượt được áp dụng công nghệ Zerogap Touch. Cơ bản là anh em không cần lăn tăn về khả năng cảm ứng của màn hình Z10. Màn hình: Chất lượng hiển thị hình ảnh của Z10 cũng như những máy BlackBerry cũ, khá là đậm đà và đẹp tuy nhiên độ sáng tối đa không cao. Giao diện của BB10 cũng làm cho máy tổng thể nhìn tối hơn là các OS khác. Có vẻ như màn hình Z10 không được trang bị công nghệ chống bám vân tay tốt nên mình phải thường xuyên lau màn hình Z10 khi sử dụng. Với các máy khác mình dùng thì mình thấy bám vân tay là không thể tránh khỏi, nhưng Z10 bám hơn khá nhiều. Thiết kế và chất lượng hoàn thiện. Rõ ràng là Z10 có một thiết kế đẹp, cân đối, ưa nhìn, không lai tạp. Trong hai màu đen và trắng bán ra chính thức thì mình thích màu trắng hơn. Tuy nhiên mình được chọn màu đỏ nên đã chọn đỏ. Anh em có thể xem hình ảnh để tự quyết dịnh về vẻ đẹp của Z10. Chất lượng hoàn thiện của Z10 thuộc khoảng trung bình khá, không được như 9900, chỉ cỡ những chiếc BlackBerry như 9780. BlackBerry vẫn dùng cách làm máy truyền thống là dùng nhựa và ghép nhiều miếng lại với nhau. Tuy nhiên nếu so với những chiếc máy có chất lượng hoàn thiện kém như Galaxy S3, Note hay Optimus G Pro thì Z10 vẫn rất chất. Cổng kết nối: khó chịu Trên Z10 chúng ta có 2 cổng kết nối đặt gần nhau ở cạnh trái của máy là cổng MicroUSB và cổng MicroHDMI. Rõ ràng vị trí đặt hai cổng này khá bất tiện cho việc cầm và sử dụng điện thoại khi có kết nối, khá vướng tay và không tiện cho các công ty khác phát triển phụ kiện dạng đế. Mình vẫn dùng các điện thoại khác kết nối vào máy tính qua cổng MicroUSB (điện thoại có hỗ trợ MHL) hay qua wifi và việc kết nối này cũng không thường xuyên nên việc BlackBerry trang bị cổng MicroHDMI trên Z10 là không cần thiết, nên hy sinh chút để bảo toàn tính thẩm mỹ và sự hợp lý khi sử dụng. Kết: Sau bao nhiêu lỗ lực thì BlackBerry cũng đã mang được một hơi thở mới đến thị trường nói chung hay người dùng và yêu BB nói riêng. Tuy nhiên BlackBerry vẫn cần thêm thời gian để tiếp tục cập nhật BB10 để nói trở nên tốt hơn, hoàn thiện hơn nữa. Và thông tin về việc cập nhật OS mà anh em mới thấy hôm kia cho thấy BlackBerry đang làm điều đó. Đó là tin vui. Chẳng ai hỏi mình là Z10 cấu hình thế nào. Điều đó làm mình thấy rất vui. Tuy nhiên BlackBerry cũng cần tiếp cận với công nghệ sản xuất hiện đại để đưa ra những mẫu máy đẹp hơn, tốt hơn và tiên tiến hơn chiếc Z10 này. Với anh em đang dùng BlackBerry và yêu BB thì Z10 là lựa chọn tốt để thay đổi, để lên đời. Với anh em muốn tìm cái gì để thay thế cho iPhone hay Android thì Z10 có thể sẽ không làm hài lòng anh em. Nhưng với những người thích tiếp cận cái mới, trải nghiệm mới thì rõ ràng Z10 sẽ làm hài lòng anh em. BlackBerry không dễ dàng tiếp cận như iPhone nhưng đã quen thì nó thông minh.